مقدمه
پوآ جنس بسيار متنوعي است که بيش از 500 گونه مختلف را در برمي گيرد. آنها شامل گونه هاي يکساله و چندساله هستند. عادت رشد آنها به صورت بوته اي، ريزومي و استولونی مي باشد. همه پوآها داراي دو خصوصيات ساختاري هستند که مي تواند راهنماي مفيدي براي شناسايي آنها باشد. همه آنها داراي نوک برگ قایقي شکل و آرايش برگي تا شده هستند. علاوه بر اين از لحاظ اندازه و ظاهر بسيار متنوع هستند. از ميان 500 گونه تنها تعداد اندکي داراي خصوصياتي هستند که امکان استفاده از آنها را به عنوان چمن مي دهد و تنها 3 گونه از اينها به طور گسترده در صنعت مورد استفاده قرار مي گيرند. پوآي معمولي(Poa pratensis L. ) مهمترین گونه هست که بيشترين استفاده را به عنوان چمن دارد. اين چمن از طريق ساقه هاي زيرزميني (ريزوم ها)، به صورت غيرجنسی از طريق بذرها نامیزه و به مقدار محدود از طريق بذر جنسي تکثير مي يابد.
تقسیم بندی ارقام چمنی این گونه
طي دهههاي اخير چندصد رقم از چمن آبي ایجاد شده است. اين رقم ها به طور کلي به دو دسته رقمهای معمولي و رقم هاي اصلاح شده تقسیم شدهاند. انواع معمولي که در صنعت بذر چمن به آن ها “واريته هاي عمومی” اطلاق میگردد ، معمولاً رقم هاي قديمي يا گزينش هايي از رقم هاي قديمي اند که چند دهه مورد استفاده قرار گرفته اند. اين رقم هاي معمولي از طريق رشد سريع عمودي، و برگي که داراي زاويه عمودي کمي مي باشد شناخته مي شوند و درصورت مديريت فشرده، حساسيت بالايي به بيماريهاي قارچي لکه برگي دارند. خصوصيات مثبت آنها شامل سبز شدن زودهنگام بهاري و مقاومت نسبتاً خوب به تنش هاي محيطي مي باشد. واريته هاي معمولي قديمي تر نسبت به شرايط مديريتي ضعيف به خوبي سازگار شده اند. در اين روشهاي مديريت، چمن آبياري تکميلي دريافت نمي کند و اجازه داده مي شود به صورت طبيعي وارد رکود تابستانه شود و زماني که دما خنک تر شد و بارندگي در اواخر تابستان افزايش يافت بازسازي مي کند. انواع اصلاح شده که به تازگي وارد بازار شده اند طي دهه هاي اخير گزينش يا توسعه يافتهاند. نخستين رقم از انواع اصلاح شده “Merion” بود که عمدتاً به خاطر مقاومت به لکه برگي انتخاب گرديد. از زمان معرفی “Merion” بسياري از ساير رقمهاي اصلاح شده پوآي معمولي توسعه يافته¬اند و امروزه دامنه وسيعي از اين انواع اصلاح شده وجود دارد. به عنوان يک گروه، رقم هاي اصلاح شده به علت رشد افقي بيشتر، سرعت رشد کمتر و مقاومت بيشتري به برخي بيماريهاي گياهان چمني مورد توجه هستند.
سازگاری به شرایط محیطی
پوآي معمولي داراي ظرفيت بازيابي و قدرت ترميم بالايي است. اين چمن به علت دارا بودن ريزوم مي تواند به طور کامل خود را ترميم کند. چمن آبي توليد يک چمن متراکم با رنگ عالي مي کند و نسبت به چمن هايي با پهنک سفت مانند لولیوم چندساله تميزتر سرزنی مي شود. همچنين اين چمن نسبت به لولیوم چندساله يا فستوکا مقاومت بيشتري به دماهاي پايين دارد. وقتي که سرزني آن در ارتفاع مناسب (3-1/5 اينچ) انجام شده و به خوبي با علف هاي هرز رقابت مي کند و درصورت مديريت صحيح مقاومت خوبي در برابر بيماريها دارد.
معايب اين گونه، سيستم ريشهای کم عمق و نياز آبي نسبتاً بالا مي باشد. اما توانايي زنده ماندن درخشکی هاي طولاني مدت را در دوره رکود دارد. حتي اگر يک گياه پوآي معمولي اندام هوایی و حتی بخشي از سيستم ريشه خود را از دست بدهد، مجدداً رشد خواهد کرد. اگرچه برخي چمن هاي فصل سرد ديگر به مدت طولاني تري تحت شرايط خشکي سبز باقي خواهد ماند ولي هيچ يک از آنها توانايي رشد مجدد پوآي معمولي را در پايان دوره خشکي ندارند. همچنين اين چمن سازگاري کمي به سايه دارد. برخي از ارقام مانند “Glade”، “RAM I” ,”Coventry” , “America”و “Unique” داراي مقاومت متوسطي به سايه هستند. اگرچه حتي اين ارقام نسبت به چمن هايي مانند پوآي ضخيم و فستوکاي نرم که سازگاري بهتري به سایه دارند در رده پائين تري قرار مي گيرند.
کاربرد
این چمن را در زمينهاي گلف، پارکها، زمينهاي ورزشي و ساير مناطقي که پوشش متراکمي از چمن موردنياز مي باشد مي توان ديد. دليل کاربرد گسترده آن اين است که نسبت به ساير چمن ها داراي مزاياي زيادی از جمله کیفیت چمنی بهتر و قدرت ترمیم بالاتر مي باشد.
منبع
1-کیانی، ابراهیم. 1389. بررسی مقاومت به شوری رقمهای مختلف چمن آبی(Poa pratensis L. ). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی اصفهان.
2- Christans, N. 2004. Fundamentals of turfgrass managemet. Ann Arbor Press Chelsea, MI