بخش اعظم ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در کمربند خشک نیم‌کره شمالی، دارای اقلیم خشک و نیمه‌خشک است و محدودیت منابع آبی به‌ویژه در سال‌های اخیر مهم‌ترین چالش در توسعه و نگهداری فضای سبز در این مناطق است. متأسفانه الگوی فضای سبز شهری فعلی کشور برگرفته از الگوهای منظرسازی از اروپا و آمریکا با آب‌وهوای معتدل و پرباران است. از این‌رو با نگاهی به برنامه‌های توسعه پایدار به‌طور کلان و توسعه فضای سبز شهری به‌طور خاص، محدودیت منابع آب باید به‌طورجدی در محور توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد. یکی از روش‌های پیشنهادی استفاده از منظرسازی کم‌نیاز به آب می‌باشد. مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که با استفاده از منظرسازی کم‌نیاز به آب، مصرف آب 15 تا 60 درصد نسبت به روش متداول کاهش می‌یابد.

واژه منظرسازی کم‌نیاز به آب (Xeriscaping) با هفت اصل برای اولین بار در سال 1981 زمانی بکار برده شد که سازمان آب دنور و انجمن پیمانکاران منظر کلرادو برای تدوین برنامه‌ای به منظور افزایش بهره‌وری در مصرف آب منظر و فضای سبز، دورهم جمع شدند. این ایده به سرعت از طرف دیگر ایالات خشک امریکا مورد استقبال قرار گرفت و در سال 1986 انجمن ملی زریسکیپ تاسیس گردید. براین اساس در طراحی منظر برای مدیریت منابع آبی (اصل اول) و افزایش بهره‌وری سیستم آبیاری (اصل هفتم)، جانمایی گیاهان بر حسب نیاز آبی در 4 منطقه (zone) تعریف می‌گردد. در منطقه یگ گیاهان با نیاز آبی بالا و در منطقه چهار گیاهان با حداقل نیاز آبی در نظر گرفته می‌شوند. از سال 1390 با توجه به کاهش منابع آبی در دانشگاه صنعتی اصفهان، تغییر الگوی طراحی فضای سبز براساس اصول منظرسازی کم نیاز به آب آغاز گردید. فضاهای سبز قدیمی با گونه غالب چمن‌های سردسیری وارداتی و گونه‌های چوبی با نیاز آبی بالا به مرور تغییر داده شد (اصل دوم و سوم). تحقیقات انجام شده نشان داد با به‌کارگیری مالچ (اصل ششم) نیاز آبی گیاهان یک‌سوم کاهش یافت. با اصلاح خاک و نیز حفر چالکود (اصل چهارم) میزان رشد افزایش نشان داد. با استفاده از گیاهان سازگار و بومی منطقه مانند داغداغان و بلوط زاگرس (اصل سوم) و محدودسازی مناطق چمن‌کاری و جایگزینی آنها با چمن‌های گرمسیری و سردسیری مقاوم به خشکی (اصل دوم)، نیاز آبی نسبت به مناطق مشابه قبلی به یک‌سوم کاهش یافت. به‌کارگیری این اصول در فضاهای کشت‌شده موجب کاهش میزان آب مصرفی و نیز کاهش شیوع آفات و بیماری ها شد. همچنین با کم‌شدن مواردی از قبیل هرس و تعداد دفعات چمن‌زنی و آبیاری، هزینه‌های نگهداری فضای سبز نیز کاهش قابل ملاحظه‌ای نشان داد.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

keyboard_arrow_up