از آنجاییکه استقرار چمنهای کشت شده با بذر به کندی صورت میگیرد و مراقبتهای اولیه زیادی نیاز هست میتوان چمن را در فضای سبز یا زمینهای ورزشی با روشهای رویشی مانند قطعهکاری (چمن رول) احداث نمود. هر چند که بذر چمن در مقایسه با روش رویشی قیمت زیادی نداشته، حجم کمی دارد و نیز کار کردن با آن راحت است.
چمن رول طبیعی
قطعهکاری عبارتست از احداث چمن با استفاده از چمن رول است که به صورت ویژه کشت شده سرزنی شده و بهصورت نوارهایی (با پهنای ۳۰، ۴۵ یا ۶۰ سانتیمتر) مانند قطعات فرش با قطر 5/2 تا ۵ سانتیمتر ریشه بهوسیله ماشین لشمه بر بریده میشود. در این روش نوارهای طویل رول میشوند و نوارهای کوتاه به صورت تختهای به فروش میرسند. این نوارها روی هم قرار گرفته و به محلی که قرار است چمن کاری شود منتقل میگردند. با این روش، به سرعت پوششی از چمن ایجاد میشود. عملیات کاشت در این روش شامل همه فعالیتهایی است که در کاشت بذر انجام میشود، اگرچه چمن رول روشی است گران قیمت ولی سریعترین روش با حداقل مشکلات در احداث چمن است.
مزایا و معایب چمن رول
مزایای مهم استفاده از چمن رول عبارت است از ایجاد پوشش فوری، ایجاد چمن با کیفیت بالا، مناسب بودن برای پوشش سریع محلهای پر رفت و آمد که پیشتر چمن پوش بوده است و نیز راحتی نصب است. از معایب استفاده از چمن رول حجیم بودن، گران بودن و نیاز به پهن کردن سریع پس از خرید است.
منبع چمن رول
همانند تولیدکنندگان بذر، چمن رول از نظر کیفیت تولیدات که به فروش میرسد تولیدکنندگان متفاوتی دارد. چمن رول را باید از تولید کنندگان دارای مجوز و گواهی شده تأمین کرد چون رول با کیفیت پائین آلودگی زیادی به علف هرز دارد. همچنین، تا حد امکان باید بهترین رقم سازگار با منطقه را انتخاب و در زمان نصب از رول چمنی که تازه بریده شده است استفاده کرد.
آماده سازی خاک
محلی که برای استقرار چمن رول در نظر گرفته شده مشابه روش بذرکاری مستقیم آماده سازی می شود. سطح خاک باید محیط نرمی را فراهم کند تا ریشههای لشمه مستقر شوند. خاک حاشیه پیاده روها باید تا سطح پایین به اندازه ضخامت چمن رول برداشته شود. بستر کاشت باید پیش از پهن کردن نوارهای چمن مرطوب شود برای دست یافتن به سطح مناسبی از رطوبت، محل را میتوان چندین روز پیش از کاشت آبیاری کرد. به منظور افزایش حاصلخیزی خاک می توان از کودهای فسفر و نیتروژن بصورت کود آغازگر استفاده نمود.
استقرار چمن رول
از لحاظ زمان استقرار در محل اصلی، چمن رولی که در پاییز یا بهار پهن شده است بهتر از تابستان یا زمستان مستقر میشود اما رول چمنهای گرمسیری در تابستان به خوبی مستقر میشود. این نکته حائز اهمیت است که چمن رول پس از برداشت از محل تولید به زودی در محل اصلی نصب شود. بدین معنی که لشمه باید پس از آماده شدن زمین تحویل شود. اگر چمن رول در محل به صورت تودهای باقی بماند به سرعت از بین میرود چون در درون توده دما بالا میرود در صورت تأخیر ناخواسته کنارههای توده باید کمی آب پاشی شود تا از خشک شدن آن جلوگیری گردد. چمن رول با کیفیت بالا باید عاری از علفهای هرز باشد، همچنین زمین اصلی باید به خوبی آماده شده و از علف هرز عاری شود.
نحوه چیدمان چمن رول در محل اصلی
برای جلوگیری از رشد علف های هرز، رولهای چمن باید به طور محکم لبه به لبه و بدون فضای خالی بین نوارها و نیز بین نوارها و حاشیهها مانند پیاده رو نصب شود. بهتر است نوارها به طور متناوب به صورت اجرمانند پهن شوند در زمینهای شیبدار قطعات باید عمود بر شیب نصب شده و برای جلوگیری از حرکت آنها، گیره گذاری (پین گذاری) شوند. یک چاقوی تیز برای بریدن نوارهای کوچکتر در محلهای مسئله دار باید در دسترس باشد. نصب متناوب رولهای چمن از ایجاد خطوط مشخص در چمن بویژه در مراحل ابتدایی پس از استقرار جلوگیری میکند. اگر بخش های باریکی از زمین پس از پهن کردن یک قطعه کامل، بدون پوشش چمن باقی بماند بهتر است که به اندازه محل خالی یک نوار نازک بریده و نصب شود و از کشیدن قطعه نصب شده قبلی خودداری شود. اگر رول کشیده شود پس از مدتی لبهها جمع شده و فضای خالی بین قطعات ایجاد میشود و شرایط برای رشد علفهای هرز فراهم می گردد. همانند کشت مستقیم بذر برای اطمینان از تماس ریشهها با خاک، باید رول چمن تازه پهن شده غلتک زده شود.
مراقبت اولیه
اولین کاری که باید پس از پهن کردن چمن رول انجام شود آبیاری کامل به گونه ای است که خاک سطحی برای استقرار ریشه به خوبی خیس شود. نازک بریدن رول باعث خشک شدن سریع تر نسبت به قطعات ضخیمتر میشود. اگر چه رول تازه نصب شده در ظاهر شبیه چمن استقرار یافته است اما باید از تمام رفت و آمدهای سنگین تا زمانی که چمن ریشه بدهد جلوگیری شود. به دلیل اینکه چمن رول پوشش ضخیمی را روی خاک ایجاد میکند خاک سریع خشک نمی شود اما برای اطمینان از استقرار مناسب محل باید چند هفته اول مرتب آبیاری شود. کاربرد مقادیر کود مخصوص چمن پس از ریشهدهی رول برای استقرار خوب آن کمک کننده است.
منبع:
قاسمی قهساره، م. و کافی، م. 1391. گلکاری علمی و عملی. نشر مولف.